Vào dịp rằm tháng 7 âm lịch hằng năm, nhiều gia đình ở các tỉnh phía Nam thường chuẩn bị mâm cúng cô hồn, một phong tục mang ý nghĩa tâm linh lâu đời. Tuy nhiên, hình ảnh đội quân “giật cô hồn” đã khiến dư luận xôn xao với những pha “ra tay” gây sững sờ cho gia chủ.
Theo đoạn video được lan truyền trên mạng xã hội, khi một người phụ nữ vừa đặt lễ vật ra bàn trước cửa, dường như chưa kịp cúng bái thì bất ngờ một nhóm người đã đổ xô lao tới. Hoảng hốt trước tình huống này, chủ nhà vội vàng đóng sập cửa.
Dù bị phản đối, nhiều người trong nhóm “giật cô hồn” vẫn cố chen vào, thậm chí cạy cửa và thò tay qua khe cửa để lấy đồ. Ai cũng bịt kín và mang một dáng vẻ vô cùng hung hăng. Chỉ đến khi chủ nhà kiên quyết đóng sập cửa nhóm người này mới dần phóng xe rời đi
Hành vi trên bị đánh giá là vô cùng phản cảm và thiếu văn hóa. Không ít ý kiến cho rằng đây chẳng khác nào lợi dụng hình thức “giật cô hồn” để công khai cướp giật, thậm chí có thể là cái cớ để đám đông ùa vào nhà, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.
Dưới các bài đăng liên quan, nhiều bình luận bày tỏ sự bức xúc:
“Biến tướng thật sự. Hồi nhỏ mình cũng từng đi giật cô hồn, nhưng là sau khi người ta cúng xong, gia chủ kêu tụi nhỏ trong xóm qua giật để đỡ phí đồ. Khi đó cũng chỉ là mấy bó mía, mấy trái ổi, trái cóc, chứ không lố lăng như bây giờ.”
“Đây là lợi dụng tín ngưỡng truyền thống để hợp thức hóa việc ăn cướp trá hình.”
“Phong tục thì cũng phải chờ chủ nhà cúng xong và đồng ý. Người ta đã đóng cửa rồi mà vẫn cố chen vào, cạy ra, thật sự rất đáng sợ. Nếu chủ nhà không kịp đóng cửa, nhỡ đâu có người lợi dụng thời cơ làm việc xấu thì hậu quả khó lường.”
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, lễ cúng thí thực cô hồn vốn dành cho những vong hồn không nơi nương tựa, những vật phẩm như bánh, mía, gạo,… sau đó thường được phát cho người nghèo như một tập tục gắn liền với đời sống tâm linh của người Việt.
Tuy nhiên, theo thời gian, phong tục này đã bị biến tướng, khi cả người cúng lẫn người “giật” đều vô tình làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp ban đầu. Một phần nguyên nhân là do lễ vật ngày nay không chỉ dừng lại ở bánh kẹo, trái cây đơn giản mà còn có giá trị cao hơn, trở thành “miếng mồi” cho nhiều đối tượng lợi dụng.
Từ một nét văn hóa tín ngưỡng, “giật cô hồn” nay đã và đang trở thành vấn đề xã hội cần nhìn nhận lại, để tránh việc phong tục truyền thống bị biến dạng thành hành vi phản cảm, thậm chí nguy hiểm.
