Tại chương trình Cà phê doanh nhân Huba do Hiệp hội Doanh nghiệp TP HCM tổ chức ngày 29/11, TS Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng đã chỉ ra loạt nguyên nhân khiến tỷ giá USD/VND tăng trong thời gian vừa qua.
TS Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng (Ảnh: Báo Tiền Phong)
Theo TS Cấn Văn Lực, trong bối cảnh đồng USD giảm (khoảng 8%), thông thường VND phải có xu hướng tăng giá. Tuy nhiên, trên thực tế VND vẫn mất giá và điều này xuất phát từ các nguyên nhân chính.
Thứ nhất, tăng trưởng nhập khẩu đang cao hơn tăng trưởng xuất khẩu, khiến thặng dư thương mại hàng hóa thu hẹp so với năm trước.
“Năm ngoái thặng dư thương mại đạt 25 tỷ USD, còn năm nay chúng tôi dự báo chỉ dưới 20 tỷ USD”, ông nói. Bên cạnh đó, cán cân dịch vụ vẫn trong tình trạng thâm hụt.
Thứ hai, câu chuyện về thuế quan tiếp tục là yếu tố gây lo ngại đối với nhà đầu tư trong nhiều tháng đầu năm. Ông cho biết dù tâm lý đã ổn định hơn gần đây, nhưng những quan ngại này vẫn có tác động nhất định đến tỷ giá.
Thứ ba, Ngân hàng Nhà nước chủ trương duy trì mặt bằng lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, dẫn đến lãi suất liên ngân hàng VND bằng lãi suất liên ngân hàng của Mỹ.
"Kia là USD, mình là VND, chính điều này khiến một phần dòng vốn ngoại tệ dịch chuyển ra khỏi Việt Nam, đặc biệt là từ các doanh nghiệp FDI hoặc doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn ngoại tệ và chuyển lợi nhuận về nước họ để hưởng mức lãi suất khoảng 4%", ông Lực nhấn mạnh.
Yếu tố cuối cùng là thị trường vàng, nơi chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế lên tới 18–20 triệu đồng/lượng. Khoảng cách lớn này làm gia tăng nguy cơ buôn lậu vàng, kéo theo tác động nhất định đến tỷ giá.
Dù vậy, TS Cấn Văn Lực cho rằng những yếu tố gây áp lực lên tỷ giá sẽ “dễ thở” hơn trong thời gian tới. Ông phân tích, nếu Cục Dữ trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục cắt giảm lãi suất, chênh lệch lãi suất giữa USD và VND sẽ nới rộng, giúp dòng tiền ở lại Việt Nam nhiều hơn.
Đồng thời, Nghị định 232 về quản lý thị trường vàng trong thời gian tới sẽ được triển khai quyết liệt hơn, qua đó giúp thị trường vận hành ổn định hơn và giảm bớt tác động đến tỷ giá.
Ngoài ra, ông kỳ vọng cán cân thương mại bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ sẽ tiếp tục được duy trì tích cực trong thời gian tới.
“Chúng tôi dự báo tỷ giá USD/VND cả năm 2025 sẽ tăng khoảng 3,5%”, TS Cấn Văn Lực nhận định.
