Chính phủ đề xuất áp thuế TNCN 0,1% với chuyển nhượng vàng miếng

Quốc hội sáng nay nghe Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi. Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là đề xuất thu thuế TNCN với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, dự thảo luật đã bổ sung một số khoản thu nhập vào diện chịu thuế TNCN như: Thu nhập từ chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn”, chuyển nhượng biển số ô tô trúng đấu giá, chuyển nhượng tài sản số và chuyển nhượng vàng miếng.

Với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng, dự thảo đề xuất áp thuế suất 0,1% nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường và hạn chế đầu cơ. Chính phủ sẽ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.

Theo tờ trình, kinh doanh vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện. Doanh nghiệp và tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mới được phép mua bán vàng miếng. Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng không có giấy phép là hành vi vi phạm pháp luật. Vì vậy, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng, việc mua bán vàng miếng của cá nhân có thu nhập được xác định là “thu nhập khác”, không phải thu nhập từ kinh doanh.

Trình bày quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng để tránh gây bất cập cho người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh.

“Việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và quản lý kinh tế”, cơ quan thẩm tra nêu ý kiến, đồng thời đề nghị Chính phủ làm rõ thời điểm dự kiến áp dụng quy định này.

Luật cần quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh

Bên cạnh nội dung về thuế vàng miếng, dự thảo luật cũng đề xuất sửa đổi các quy định liên quan đến mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến từng phần.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN. Theo đó, nghị quyết quy định giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Để phù hợp với biến động giá cả và thu nhập, Chính phủ căn cứ tình hình thực tế để điều chỉnh mức giảm trừ.

Cùng với đó, biểu thuế lũy tiến từng phần đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công được đề xuất giảm từ 7 bậc xuống 5 bậc, với khoảng cách giữa các bậc lần lượt là 10, 20, 30, 40 triệu đồng. Các mức thuế suất tương ứng là 5%, 15%, 25%, 30% và 35%; trong đó, mức thuế suất cao nhất 35% áp dụng với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, nhiều ý kiến băn khoăn vì một số khoảng thu nhập trong biểu thuế mới có thể tạo ra gánh nặng thuế lớn hơn so với luật hiện hành, trong khi các khoảng thu nhập khác lại giảm nghĩa vụ thuế. “Điều này chưa bảo đảm công bằng cho người nộp thuế giữa các nhóm thu nhập”, ông Mãi nhận xét.

Về việc giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh, cơ quan thẩm tra cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh liên quan trực tiếp tới việc xác định nghĩa vụ thuế của người dân và Hiến pháp đã quy định “các khoản thu, chi ngân sách nhà nước phải được dự toán và do luật định”.

Vì vậy, đa số ý kiến đề nghị luật cần quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc như cách thể hiện của Luật Thuế Thu nhập cá nhân hiện hành.

Theo đó, quy định cụ thể tại luật mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế, người phụ thuộc đồng thời quy định về thẩm quyền giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong các trường hợp cần thiết, phù hợp với biến động của giá cả hoặc phù hợp với tình hình kinh tế xã hội từng thời kỳ.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Riêng các quy định đối với cá nhân kinh doanh, biểu thuế lũy tiến và các nội dung liên quan đến tiền lương, tiền công sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2026, đồng bộ với thời điểm áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới.