Chính phủ vừa ban hành Nghị định 158/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc, có hiệu lực từ 1.7.2025.
Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng
ẢNH: T.N
Theo luật Bảo hiểm xã hội 2024, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Căn cứ vào chỉ số giá tiêu dùng bình quân hàng năm, các cơ quan liên quan xác định hệ số điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội và thực hiện điều chỉnh theo quy định.
Cụ thể, nghị định hướng dẫn mức đóng chi tiết cho từng nhóm người lao động như sau:
Đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, tiền lương dùng để đóng bảo hiểm xã hội là tổng thu nhập cố định hằng tháng ghi trong hợp đồng, bao gồm: lương theo công việc hoặc chức danh; phụ cấp lương; các khoản bổ sung cố định được trả đều đặn.
Trường hợp trong hợp đồng lao động thỏa thuận lương theo giờ, theo ngày, theo tuần thì tiền lương tính trong tháng bằng tiền lương theo giờ (ngày hoặc tuần) nhân với số giờ làm việc trong tháng theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động.
Đối với cán bộ công chức, viên chức ở khu vực công, đóng bảo hiểm xã hội căn cứ tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, thâm niên vượt khung, nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có).
Người hoạt động không chuyên trách cấp xã, thôn, tổ dân phố, căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là phụ cấp hằng tháng được nhận từ ngân sách địa phương. Nếu phụ cấp thực lĩnh thấp hơn "mức tham chiếu" (mức lương tối thiểu dùng làm sàn đóng bảo hiểm xã hội) thì cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ lấy chính mức tham chiếu đó làm căn cứ đóng, giúp bảo đảm quyền lợi an sinh cho đội ngũ bán chuyên trách ở cơ sở.
Ngoài ra, khi người không chuyên trách nghỉ làm và không hưởng phụ cấp từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng, cả người lao động và ngân sách chủ quản không phải nộp bảo hiểm xã hội cho tháng đó.
Với quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định pháp luật, thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của HTX, liên HTX thì căn cứ đóng là tiền lương mà nhóm này được hưởng theo quy định (bao gồm mức lương chức danh, phụ cấp và khoản bổ sung cố định trả thường xuyên).
Trường hợp cùng lúc giữ nhiều chức danh quản lý tại nhiều đơn vị thì người lao động chỉ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại đơn vị đầu tiên mà họ tham gia quản lý, điều hành.
Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký theo phương pháp kê khai sẽ thuộc diện đóng bắt buộc từ ngày 1.7.
Nhóm này được chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội nhưng thấp nhất bằng tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức trên. Tỷ lệ đóng của các chủ hộ bằng 25% bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, gồm 22% vào quỹ hưu trí tử tuất và 3% vào quỹ ốm đau thai sản. Sau ít nhất 12 tháng tham gia, các chủ hộ được chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Đối với lao động hưởng lương theo ngoại tệ ghi trong hợp đồng thì căn cứ đóng được tính bằng đồng Việt Nam trên cơ sở chuyển đổi theo tỷ giá do 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước công bố cuối ngày 2.1 cho 6 tháng đầu năm và ngày 1.7 cho nửa năm còn lại. Nếu các ngày này trùng vào ngày nghỉ, lễ thì lấy tỷ giá của ngày làm việc tiếp theo liền kề.
Từ kỳ lương tháng 7.2025, người sử dụng lao động phải tính và trích nộp bảo hiểm xã hội dựa trên mức lương nói trên. Các tỷ lệ đóng (8% người lao động, 14% người sử dụng lao động vào quỹ hưu trí - tử tuất, cùng 3% cho ốm đau - thai sản trong một số trường hợp) không thay đổi, song cơ sở tính mới có thể làm tăng hoặc giảm số tiền thực nộp tùy mức lương của từng nhóm.
