Cục CSGT (C08, Bộ Công an) mới đây tổ chức hội nghị trao đổi với các doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường bộ về công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Đề xuất liên quan đến việc cấm xe giường nằm đang nhận được sự quan tâm đặc biệt.
Đề xuất cấm xe giường nằm nhận được nhiều ý kiến khác nhau (ảnh minh họa)
ẢNH: C08
Xe giường nằm không đảm bảo an toàn?
Ông Vũ Đức Hoàng, Giám đốc Công ty TNHH vận tải Hoàng Long, cho rằng xe khách giường nằm không còn an toàn nữa, bởi bản chất đây là xe hoán cải. Để giảm thiểu tai nạn giao thông, ông Hoàng đề xuất có lộ trình cấm xe giường nằm.
"Nếu xe chạy quãng đường trên 200 km đường đồi núi thì phải lắp hệ thống phanh từ chuyên biệt. Có thể cấm xe giường nằm chạy từ 0 giờ 30 - 5 giờ 30", vị giám đốc nêu quan điểm.
Số liệu do đại diện C08 cung cấp cho thấy, xe khách chỉ chiếm 2,49% tổng lượng phương tiện giao thông đường bộ nhưng liên quan đến 37,1% số vụ tai nạn giao thông và 40,27% số vụ tai nạn có người chết.
Tính riêng 6 tháng vừa qua, toàn quốc xảy ra 5 vụ tai nạn giao thông gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến ô tô kinh doanh vận tải hành khách, làm chết 26 người, bị thương 46 người. Trong đó, có đến 4 vụ liên quan đến xe giường nằm.
Đây không phải lần đầu ý tưởng cấm xe giường nằm được đưa ra. Nhiều năm trước, khi xe khách giường nằm mới xuất hiện và xảy ra một số vụ tai nạn, câu chuyện có nên duy trì loại hình phương tiện này hay không đã được các chuyên gia "mổ xẻ".
Có ý kiến cho rằng, xe giường nằm không phù hợp với đặc điểm giao thông Việt Nam, nhất là vùng đồi núi. Xe có trọng tâm cao, khi gặp đường hẹp, cong, dốc dễ bị nghiêng, lật.
Cạnh đó, dù xe trang bị dây an toàn nhưng không thật sự phù hợp cho tư thế nằm, rất ít người thắt dây. Khi xảy ra tai nạn, hành khách dễ bị văng ra khỏi giường, va đập vào thành xe, sàn xe; không gian di chuyển chật khiến khó thoát khỏi vị trí nguy hiểm hơn…
Ngược lại, nhiều ý kiến khẳng định xe giường nằm và xe khách thông thường có kích thước tương đương nhau, trọng tâm không quá khác biệt, nên độ an toàn là như nhau. Chưa kể, xe giường nằm phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của hành khách, nhất là các tuyến đường dài, đỡ mệt mỏi hơn…
CSGT kiểm soát an toàn giao thông trên một xe giường nằm
ẢNH: C08
Mấu chốt nằm ở con người?
Ông Đỗ Văn Bằng, Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội, đồng thời là Giám đốc Công ty TNHH TM&ĐV Minh Thành Phát (hãng xe Sao Việt), cho rằng cần cân nhắc kỹ về đề xuất cấm xe giường nằm.
Theo vị này, với bối cảnh giá vé máy bay vẫn ở mức cao so với thu nhập, chất lượng đường sắt còn nhiều vấn đề phải cải thiện, vận tải hành khách đường bộ nói chung, xe giường nằm nói riêng đang góp phần quan trọng giải quyết nhu cầu đi lại của người dân.
Thừa nhận một số vụ tai nạn liên quan đến xe giường nằm, nhưng ông Bằng đánh giá mấu chốt nằm ở yếu tố con người chứ không phải loại xe. Doanh nghiệp vận tải đã chấp hành nghiêm quy định pháp luật hay chưa, tài xế vận hành xe có đảm bảo quy trình an toàn, chất lượng xe có được kiểm định, duy trì theo tiêu chuẩn…?
Đồng quan điểm, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh cho rằng không nên cấm xe giường nằm. Bởi đây là loại hình dịch vụ rất phù hợp với nhu cầu của người dân.
Dẫn chứng tuyến Hà Nội - Điện Biên, với hàng chục giờ xe chạy, nếu hành khách chỉ ngồi xe rất mệt. Trong khi với xe giường nằm, "tối lên xe ở Điện Biên, ngủ một giấc, sáng hôm sau đến Hà Nội là có thể chữa bệnh hoặc làm việc; tối từ Hà Nội ngược về, ngủ một giấc đến sáng hôm sau lại tới Điện Biên", ông Thanh phân tích và nhận định hành khách sẽ đỡ vất vả hơn.
Về sự an toàn, ông Thanh nêu quan điểm nên chú trọng đến 3 yếu tố: chất lượng xe, chất lượng con người vận hành xe và chất lượng hạ tầng giao thông.
Thay vì cấm loại hình xe giường nằm, ông Thanh cho rằng cần nâng cao chất lượng đường sá, nhất là khu vực đồi núi. Đồng thời, siết chặt quản lý về chất lượng phương tiện thông qua đăng kiểm, bảo dưỡng định kỳ.
Doanh nghiệp vận tải cũng cần tuyển chọn tài xế kỹ lưỡng, đảm bảo độ tuổi, tay nghề, đạo đức; bố trí đội xe chất lượng, mật độ khai thác xe phù hợp, không "nhắm mắt chạy theo lợi nhuận". Với những trường hợp nhà xe vi phạm hoặc tài xế chạy ẩu, cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm.
Đặc biệt, vị chuyên gia đề xuất rút ngắn thời gian lái xe liên tục đối với tài xế xe giường nằm, từ 4 giờ (theo luật hiện hành) xuống còn 2 giờ. Bởi lẽ, với đặc điểm chạy ban đêm, lại thêm cung đường đồi núi, áp lực tinh thần là rất lớn, tài xế cần tìm điểm dừng để nghỉ ngơi sau mỗi 2 tiếng, nhằm giữ sự tỉnh táo, minh mẫn.
Về lâu dài, Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội Đỗ Văn Bằng kiến nghị tập trung nguồn lực để đa dạng hóa dịch vụ vận tải.
"Giá vé máy bay rẻ, chất lượng dịch vụ đường sắt nâng cao, hoặc có thêm đường sắt tốc độ cao, khi ấy nhu cầu của hành khách thay đổi, xe giường nằm tự khắc thu hẹp phạm vi chứ không cần phải cấm", ông Bằng nói.
