Chiều 17.6, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2024, 5 tháng đầu năm 2025. Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên đã giải trình nhiều câu hỏi về hàng giả, hàng kém chất lượng cũng như quản lý livestream bán hàng.
Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên
ẢNH: GIA HÂN
Thừa nhận dù các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực, nhưng hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn "diễn biến phức tạp", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ rõ 5 nguyên nhân chính:
Thứ nhất, do kinh doanh hàng giả, hàng nhái lợi nhuận lớn, nên lôi kéo nhiều đối tượng tham gia.
Hai là các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, lợi dụng công nghệ cao để gian lận trong môi trường thương mại điện tử.
Thứ ba là nguồn lực cả nhân lực, vật lực của các cơ quan chức năng hạn chế.
Thứ tư, do công tác phối hợp giữa các cơ quan đôi lúc chưa đồng bộ.
Thứ năm là luật pháp hiện hành, cơ chế chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe. Đặc biệt, một bộ phận cán bộ trong một số ngành, lĩnh vực được trao trách nhiệm nhưng thoái hóa, biến chất, tiếp tay cho hành vi vi phạm.
Để khắc phục tình trạng này, ông Diên cho biết, Bộ Công thương sẽ tiếp tục tham mưu hoàn thiện chính sách pháp luật, phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm, đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thị trường.
Bộ Công thương cũng đề xuất xây dựng luật Thương mại điện tử để tăng cường quản lý lĩnh vực này, dự kiến trình trong kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV. Đặc biệt sẽ đề xuất áp dụng các chế tài đủ sức răn đe với các đối tượng vi phạm.
Về xử lý gian lận thương mại và hàng giả, hàng nhái trên môi trường điện tử, ông Diên thừa nhận "luôn khó khăn" do diện mặt hàng phức tạp, công nghệ tinh vi, lực lượng, phương tiện thanh kiểm tra còn hạn chế, cần sự phối hợp của nhiều cơ quan chuyên ngành khác nhau.
Trong khi đó, pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về các mô hình bán hàng, quảng cáo mới như livestream hoặc một số hình thức khác. Chế tài cũng chưa thực sự đủ mạnh.
Bộ Công thương sẽ hoàn thiện hồ sơ dự án luật Thương mại điện tử trình Chính phủ, Quốc hội. Trong đó, đề xuất làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương với các mô hình hoạt động thương mại điện tử và các đối tượng livestream bán hàng.
"Chiều tối nay, Thủ tướng sẽ nghe dự thảo luật này để trình Quốc hội trong những ngày tới", Bộ trưởng Công thương cho biết.
Dự kiến, dự thảo sẽ phân cấp thẩm quyền cho địa phương trong quản lý giao dịch thương mại điện tử. Bộ cũng sẽ chủ động rà soát và xử lý lợi dụng livestream và các website, ứng dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Phối hợp với Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công an để rà soát thông tin, chất lượng sản phẩm.
Xử nghiêm cán bộ tiếp tay tội phạm
Trước đó, nếu ý kiến thảo luận, đại biểu Phạm Đình Thanh (đoàn Kon Tum) cho biết, vừa qua cơ quan chức năng phát hiện, xử lý nhiều vụ án buôn lậu, gian lận thương mại, nhất là thực phẩm giả, sửa giả, thuốc chữa bệnh giả.
Đại biểu Phạm Đình Thanh (đoàn Kon Tum)
ẢNH: GIA HÂN
Thuốc chữa bệnh không rõ nguồn gốc, kém chất lượng được đưa vào bệnh viện với số lượng lớn, được cung cấp cho các đối tượng chính là những người yếu thế trong xã hội, những người già, người bệnh, phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh đang gây bức xúc, phẫn nộ trong cử tri và nhân dân cả nước, ông Thanh nêu.
Đại biểu đoàn Kon Tum đề nghị trong xử lý hình sự cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với các đối tượng phạm tội, nhất là đối với những người nổi tiếng, những người hưởng lương của Nhà nước được giao nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi, sức khỏe của nhân dân nhưng vì lợi ích vật chất đã bao che, tiếp tay cho tội phạm.
"Cử tri kiến nghị cơ quan chức năng cần phân tích, đánh giá, làm rõ về tính chất, mức độ nguy hiểm cũng như hậu quả nghiêm trọng, lâu dài gây ra đối với sức khỏe, tính mạng của người dân và tương lai nòi giống để làm cơ sở xem xét, quyết định về hình phạt", ông Thanh nêu.
Về lâu dài, cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung bộ luật Hình sự theo hướng tăng khung hình phạt với loại tội phạm này, đảm bảo đủ sức răn đe, phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
