17h hàng ngày, bếp Fitfood Việt Nam phải hoàn thành các suất ăn cho hàng nghìn khách đặt trước. Khoảng 16h, CEO Kim Thái sẽ kiểm tra lại từng khâu - từ món chính, rau củ, nước sốt, gia vị đi kèm... đến đũa, thìa, tăm, khăn giấy. Giữa tiết trời oi nồng của huyện Bình Chánh (TP HCM) và hơi nóng tỏa ra từ căn bếp 300 m2, Kim vừa bưng bê, hỗ trợ chia thức ăn, vừa động viên đội sơ chế, nhóm bếp, nhân viên đóng gói và cảm ơn mọi người đã hết mình vì công việc.
Ở tuổi 34, Kim cho biết hài lòng với cuộc sống gắn liền gian bếp, góp phần tạo sinh kế cho hơn 50 nhân viên - từ lứa đôi mươi đến tuổi "đã toan về già". Anh nhận định hành trình 7 năm qua của Fitfood Việt Nam đầy thách thức, bão giông, đòi hỏi sự kiên trì nhưng đổi lại là nhiều trái ngọt. "Tôi hạnh phúc khi chứng kiến những phần ăn tươi ngon, bài trí đẹp mắt và nhận được phản hồi tích cực từ khách".
CEO Kim Thái nói về chặng đường khởi nghiệp với bếp ăn Fitfood.
Khởi nghiệp bán cơm với 100 triệu đồng
Kim lớn lên trong gia đình trí thức ở quận 6, TP HCM, du học ngành thương mại tại Australia, từng đầu quân cho một quỹ đầu tư, sau đó về nước gia nhập công ty công nghệ trong 5 năm. Lĩnh vực này dù cạnh tranh nhưng cũng mang đến nhiều cơ hội, Kim trở thành Giám đốc điều hành với mức lương nghìn USD. Tuy nhiên, thay vì bằng lòng thực tại, anh lại nhìn thấy hướng đi mới.
"5 năm làm công ty công nghệ, tôi và các đồng nghiệp luôn đau đầu với câu hỏi 'hôm nay ăn gì' và lo lắng trước vấn nạn thực phẩm bẩn. Thời học ở Australia, tôi thấy những gói ăn sẵn (meal plan) rất phổ biến, tuy nhiên tại Việt Nam còn khá mới. Trước bối cảnh nhu cầu bữa ăn tiện lợi gia tăng, tôi tự hỏi vì sao mình không thực hiện mô hình đó ở trong nước, phục vụ người có nhu cầu như chúng tôi", Kim lý giải.
Trong bối cảnh lối sống lành mành và phong trào tập gym nở rộ, anh tin những suất ăn tính toán kỹ lượng calo, thành phần dinh dưỡng sẽ đáp ứng mong muốn cải thiện sức khỏe, vóc dáng của đa số người trẻ.
Nghĩ là làm, năm 2015, Kim nghỉ việc trong sự choáng váng của gia đình và can ngăn từ bạn bè, đồng nghiệp. "Không nhiều người ủng hộ tôi, thậm chí khó hiểu vì tôi quyết định bán cơm, trong khi lương đang cao ngất ngưởng". Anh hiểu băn khoăn của bố mẹ nhưng vẫn tin tưởng nhận định của mình, quyết lập nghiệp.
Ở tuổi 27 và vốn 100 triệu đồng, cựu CEO công ty công nghệ thuê căn chung cư cũ ở quận 3 với diện tích chưa đầy 30 m2 , cùng một đầu bếp lên thực đơn, tính toán cân chỉnh cho từng món. Những ngày đầu, Kim phải thức khuya dậy sớm, đi chợ đầu mối chọn từng bó rau, con cá, miếng thịt..., nghiên cứu thành phần dinh dưỡng hợp lý nhưng phải không quá đắt. Người nấu lẫn người ăn thử trải qua vô số lần thử nghiệm thất bại, ngày qua ngày tìm cách cải thiện công thức.
"Tôi sành ăn, khó tính trong thưởng thức nhưng không giỏi chế biến. Để có thành phẩm cuối cùng và kiếm được tiền từ nó, chúng tôi trải qua nhiều lần thử nghiệm". Khi món ăn lẫn thực đơn hoàn thiện, Kim bắt đầu tìm kiếm khách hàng.
Đồng nghiệp cũ và người thân là nhóm khách đầu tiên của anh. Họ ủng hộ Kim một phần vì ân tình cũ. Ban đầu, Fitfood chỉ hoạt động trên Facebook, truyền miệng. Nhờ lợi thế hiểu biết về công nghệ, Kim phát triển hệ thống website đặt hàng từ rất sớm, ứng dụng công nghệ để quản trị khách hàng, mang đến trải nghiệm tối ưu dù khi ấy công ty còn non trẻ.
Công ty tăng trưởng nhanh chóng đem đến nhiều thách thức, đòi hỏi Kim phải duy trì chất lượng, cải tiến sản phẩm. Anh chuyển đến địa điểm lớn hơn tại quận 4 chỉ sau hơn một năm hoạt động; hợp tác với các chuyên gia, bác sĩ dinh dưỡng tiếp tục điều chỉnh thực đơn, kiểm tra định lượng dinh dưỡng, calo trong khẩu phẩn ăn. Cụ thể, quy chuẩn đầu vào của các nhà cung cấp gồm: rau củ nhập trực tiếp từ nông trại ở Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng; định hình các thương nhân chuyên thịt, cá tươi đầu mối ở Bình Điền, đồng thời ký hợp đồng với cơ sở chế biến thực phẩm đông lạnh ở Long An.
Thay vì ăn bữa nào đặt bữa ấy, Kim chọn mô hình suất ăn theo gói (meal plan), phù hợp nhu cầu và túi tiền đại đa số khách hàng. "Chúng tôi bán theo hình thức gói ăn. Thực khách chỉ cần đặt một lần vào cuối tuần hoặc đầu tuần, nhân viên Fitfood sẽ giao từ thứ 2 đến thứ 6 (mỗi ngày ba buổi). Thực đơn healthy đa dạng với hơn 100 món Á, Âu cho đến các món chay.", anh nói.
Kim tiết lộ sản phẩm khó tiếp cận người lạ vì mô hình trên khá mới. Thời gian đầu, đội ngũ Fitfood tốn nhiều thời gian phổ biến hình thức kinh doanh với mọi người. Về sau, với sự tư vấn kỹ lưỡng lẫn tiện lợi của sản phẩm, anh dần gây dựng niềm tin và từ đó đa dạng hóa các tệp khách hàng.
Năm 2017, với vốn và kinh nghiệm tích lũy được, anh thuê một nhà kho rộng 300 m2 tại Bình Chánh, thiết kế tầng dưới là bếp, tầng trên làm văn phòng. Từ chủ yếu dùng sức người, công ty đầu tư thiết bị bếp chuyên dụng nhằm đáp ứng đơn hàng ngày một tăng như: hệ thống lò nướng ba tầng, nồi hầm công suất lớn, tủ cấp đông nhanh Blast chiller...
Hiện một ngày, bếp cung cấp khoảng 1.500-2.000 phần, chia đều các quận, huyện ở TP HCM.
Thay vì dùng hộp trong suốt, hộp giấy hoặc xốp trắng, Fitfood đặt lượng lớn hộp nhựa đen chất lượng cao để làm nổi bật thức ăn. Tuy nhiên, nhằm giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường, doanh nghiệp thực hiện có chính sách thu lại hộp nhựa đã sử dụng của khách, gửi lại nhà cung cấp để tái chế.
Tạo sinh kế cho hơn 50 nhân viên
Kim tự nhận bản thân cầu toàn, khắt khe khi chọn nhà phân phối, vệ sinh an toàn thực phẩm, giờ giấc giao nhận... Do đó, anh cố gắng tinh gọn bộ máy, ưu tiên cấu trúc phẳng, ít lớp với 50 nhân viên. Trong đó 20 nhân sự thuộc phòng bếp, còn lại là đội ngũ giao dịch. Doanh nghiệp áp dụng hình thức tự giao và hợp tác với đối tác ngoài vận chuyển (chủ yếu là Grab, khách trả tiền ship).
Nếu đội ngũ giao dịch, chốt đơn chủ yếu là lứa đôi mươi, đầu bếp khoảng 25-30 tuổi thì nhóm hỗ trợ, chia thức ăn, đóng gói hay bảo vệ đa phần trong độ tuổi 50-66. CEO 8x kỳ vọng có thể tạo công ăn việc làm, góp phần cải thiện cuộc sống cho nhân viên và người nhà của họ.
"Tôi không yêu cầu đầu bếp có kỹ thuật cao nhưng phải có tinh thần cầu thị, ham học hỏi, thúc đẩy bếp ăn phát triển. Họ có thể nấu một bàn tiệc tuyệt đỉnh, được mọi người khen ngợi, nhưng chế biến một bữa ăn cho 2.000 người, liệu chất lượng có đồng đều, đảm bảo hay không? Đó là yếu tố tôi xem trọng khi lựa chọn người đồng hành", CEO 8x lý giải.
Là người đứng đầu bếp ăn, Kim nhận thức rõ trách nhiệm bản thân, nỗ lực học hỏi kinh nghiệm từ người đi trước để có cách đi đúng hướng, lường trước rủi ro có thể gặp phải, hỗ trợ nhân viên duy trì sinh kế, phát huy văn hóa doanh nghiệp và liên tục làm mới thực đơn, đáp ứng thị hiếu của khách.
Để kịp thời giải quyết vấn đề vướng mắc, các đơn hàng đặc biệt hay chia sẻ thông tin mới, Kim thường xuyên họp team theo tuần, tháng, quý. Chuyên gia dinh dưỡng và các đầu bếp liên tục điều chỉnh thực đơn, cập nhật món mới để không nhàm chán. Đội ngũ nhân viên chăm sóc thường xuyên gọi điện cho khách ghi nhận góp ý cải thiện chất lượng sản phẩm, kiểm tra thể trạng, chỉ số hình thể với những người theo đuổi mục tiêu sức khỏe lành mạnh.
Nhiều nhân viên lớn tuổi đang làm việc tại bếp ăn của Kim Thái.
Fitfood tăng trưởng 20-40% qua từng năm, nhất là cao điểm 2018-2019. Trong Covid-19, dù ảnh hưởng không nhỏ, bếp ăn nhanh của Kim vẫn đỏ lửa, nấu 30.000 suất ăn từ thiện tặng đội ngũ tuyến đầu chống dịch. "Tôi trân quý và ấm lòng trước nhiệt huyết của đội ngũ nhân viên, sự giúp đỡ của mạnh thường quân, góp phần trao yêu thương, chung tay cùng cả nước chống dịch", anh tiết lộ.
Trong hơn 7 năm từ "tay mơ" khởi nghiệp, Kim nhiều lần stress khi đối mặt thăng trầm, thậm chí từng tính bỏ cuộc. Anh ví ngành ẩm thực như "làm dâu trăm họ", người khen ngon, kẻ chê dở, khó làm hài lòng tất thảy. Đôi lần Kim và đồng sự tổn thương khi món ăn bị hạ bệ một cách cực đoan.
Những lúc gần buông tay, Kim lại nghĩ đến thời điểm bắt đầu, lo lắng người ủng hộ mình mất phương hướng. "Nếu giải thể công ty, tôi vẫn còn con đường khác, đầu quân cho một công ty công nghệ nào đó, tuy nhiên, những nhân viên lớn tuổi theo tôi nhiều năm sẽ khó có thể bắt đầu lại. Vì trách nhiệm và cái tâm, tôi tự nhủ bản thân phải đứng dậy, liên tục cải thiện công thức chế biến để giữ chân thực khách".
"Thời gian tới, Fitfood vẫn tập trung vào sản phẩm đóng gói sẵn, ứng dụng công nghệ mở rộng kinh doanh ra các tỉnh lân cận, phân phối cho mọi cửa hàng tiện lợi, quán cà phê, phòng gym... "Ngoài khách hàng cá nhân, chúng tôi muốn đồng hành các doanh nghiệp lớn, mang đến bữa ăn bổ dưỡng cho nhân viên của họ", Kim nói thêm.
