Công dân số phải có tài khoản trên VNeID
Bộ Công an chủ trì xây dựng dự thảo Nghị quyết về phát triển công dân số để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm tạo lập khuôn khổ pháp lý thống nhất, toàn diện đầu tiên tại Việt Nam về công dân số, quy định rõ địa vị pháp lý, các lợi ích và trách nhiệm của công dân khi tham gia môi trường số.
Theo đó, dự thảo Nghị quyết quy định về các nguyên tắc phát triển, điều kiện để trở thành công dân số; quyền lợi và trách nhiệm của công dân số; các cơ chế, chính sách khuyến khích và hệ thống điểm công dân số; trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp; áp dụng đối với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Theo cơ quan soạn thảo, tại Điều 3 dự thảo Nghị quyết nêu rõ điều kiện để trở thành công dân số là cá nhân được cấp tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng định danh quốc gia VNeID; có khả năng sử dụng dịch vụ công và dịch vụ số an toàn, hợp pháp; thực hiện các trách nhiệm của công dân số theo quy định tại Điều 5 Nghị quyết này và đã được xếp hạng công dân số theo khoản 2 Điều 6 của Nghị quyết này.
Tính đến tháng 7/2025, số lượng tài khoản VNeID đã kích hoạt trên 65 triệu tài khoản, vượt 62,5% so với mục tiêu 40 triệu trong Đề án 06, đã đưa 6 nhóm giấy tờ lên VNeID, trong đó có 18,7 triệu Giấy phép lái xe, 7 triệu đăng ký xe. 90% người dân tham gia bảo hiểm có sổ sức khỏe điện tử. 100% học sinh/sinh viên có hồ sơ học tập số. 100% bệnh viện, trung tâm y tế công, cơ sở giáo dục đại học triển khai thanh toán không dùng tiền mặt.
GPLX tích hợp trên VNeID.
Trở thành công dân số có quyền lợi gì?
Theo dự thảo Nghị quyết, mỗi công dân có một danh tính điện tử duy nhất gắn với tài khoản định danh điện tử quốc gia, được pháp luật bảo vệ; công dân có quyền quản lý, kiểm soát thông tin cá nhân của mình; được yêu cầu chỉnh sửa, cập nhật thông tin không chính xác và chuyển dữ liệu của mình sang cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.
Công dân có quyền theo dõi, biết dữ liệu cá nhân của mình được khai thác, sử dụng bởi các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; được cung cấp phương thức để cho phép hoặc thu hồi việc chia sẻ dữ liệu; có quyền yêu cầu xóa dữ liệu cá nhân khi không còn mục đích sử dụng hoặc khi rút lại sự đồng ý, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Dự thảo Nghị quyết quy định mọi công dân được bảo đảm quyền tiếp cận, sử dụng dịch vụ số an toàn, thuận tiện, không phân biệt vùng miền, giới tính, độ tuổi, trình độ hay điều kiện kinh tế.
Nhóm người cao tuổi, người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số và các nhóm yếu thế được Nhà nước hỗ trợ các chính sách trong việc tiếp cận, sử dụng dịch vụ số; Công dân được hưởng chính sách miễn, giảm phí, lệ phí, thuế khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến và các dịch vụ số khác theo quy định của pháp luật; có quyền được phục vụ thông qua các dịch vụ công trực tuyến, cung cấp thông tin một lần duy nhất, bảo đảm thuận tiện, liên thông, được ưu tiên phục vụ theo nguyên tắc dịch vụ công trực tuyến trước.
Cùng với đó, công dân được bảo vệ toàn diện trước các hành vi vi phạm pháp luật trên môi trường số; được tham gia các chương trình tuyên truyền, giáo dục, tập huấn, đào tạo về kỹ năng số, an toàn thông tin; có quyền khiếu nại, tố cáo, phản ánh khi quyền lợi của mình trên môi trường số bị xâm phạm; được cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết kịp thời theo quy định của pháp luật.
Trẻ em, thanh thiếu niên được ưu tiên bảo vệ đặc biệt khi tham gia môi trường số, bảo đảm tiếp cận thông tin phù hợp độ tuổi, phòng ngừa hành vi xâm hại, bóc lột trên môi trường số.
Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết đề xuất công dân có quyền tiếp cận thông tin, dữ liệu mở của cơ quan quản lý nhà nước để phục vụ học tập, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và giám sát hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước; có quyền sử dụng nền tảng số để tham gia góp ý, phản biện chính sách, pháp luật và đánh giá hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước; có quyền giám sát tính minh bạch, hiệu quả trong các hoạt động chuyển đổi số của cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt trong việc sử dụng ngân sách và triển khai các dự án công nghệ…
Điểm công dân số được tính như thế nào?
Theo cơ quan soạn thảo, hệ thống điểm công dân số nhằm khuyến khích người dân tham gia tích cực vào chương trình phát triển công dân số; không áp dụng để xử phạt, hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Đối với hành vi vi phạm pháp luật được xử lý theo quy định hiện hành; trường hợp vi phạm nghiêm trọng có thể cảnh báo hoặc tạm dừng cộng điểm cho đến khi khắc phục xong.
Mỗi hoạt động được ghi nhận phải có nguồn dữ liệu xác thực, tự động, minh bạch, bảo đảm chống gian lận. Các nhóm hoạt động được chuẩn hóa để tránh trùng lặp; trường hợp có nguy cơ trùng, áp dụng nguyên tắc tính điểm một lần ưu tiên.
Mức điểm và giới hạn năm được thiết kế cân đối, tránh khuyến khích lặp lại hành vi chỉ nhằm mục đích tích điểm.
Dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ cộng thêm 50 điểm/năm cho công dân thuộc nhóm yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số.
Thang điểm công dân số.
Ngoài ra, dự thảo đề xuất giảm phí, lệ phí đối với 56 thủ tục hành chính phức tạp, giá trị cao; Miễn phí, lệ phí đối với 66 thủ tục hành chính cơ bản, thiết yếu hoặc có tần suất cao; Định hướng miễn giảm thuế, lệ phí trước bạ đối với công dân khi thực hiện một số thủ tục hành chính qua dịch vụ công trực tuyến.
Dự thảo Nghị quyết lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đến ngày 31/12 trên Cổng thông tin điện tử Bộ Công an.
