Những năm gần đây, Apple đã bán iPhone sản xuất tại Ấn Độ, AirPods lắp ráp tại Việt Nam và máy tính để bàn hoàn thiện tại Malaysia. Động thái này là một phần trong chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng ra ngoài Trung Quốc, nhằm ứng phó với các đòn thuế quan từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, cũng như các gián đoạn do đại dịch và tình trạng khan hiếm chip bán dẫn.
Tuy nhiên, chiến lược tưởng chừng hoàn hảo này đã bị đặt vào thế khó khi ông Trump bất ngờ công bố chính sách thuế quan mới vào ngày 2/4, bao gồm cái gọi là “thuế đối ứng” áp dụng với tất cả các quốc gia.
Trong phiên giao dịch ngày 3/4, thị trường chứng khoán Mỹ chứng kiến cú lao dốc mạnh nhất trong vòng 5 năm. Nhóm cổ phiếu công nghệ chịu áp lực lớn, trong đó Apple giảm 9,2% — cao hơn đáng kể so với mức giảm 6% của chỉ số Nasdaq. Nhà sản xuất iPhone mất hơn 300 tỷ USD vốn hóa chỉ trong một ngày, mức thiệt hại lớn nhất kể từ tháng 3/2020.
Các mã công nghệ khác cũng ghi nhận mức giảm sâu, bao gồm Dell (giảm 17%), Sonos (15%) và HP (18%).
Theo nhà phân tích Erik Woodring của Morgan Stanley, chính sách thuế đối ứng của Mỹ đối với các quốc gia như Việt Nam, Ấn Độ và Thái Lan — nơi Apple đang đa dạng hóa chuỗi cung ứng — đã khiến công ty rơi vào thế không còn đường lùi. “Không còn một lối thoát,” ông nhận định.
Giới phân tích dự báo Apple có thể buộc phải tăng giá sản phẩm từ 17% đến 18% tại thị trường Mỹ để bù đắp chi phí thuế gia tăng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất định xoay quanh phản ứng của Apple trước chính sách mới này, cũng như cách Trung Quốc sẽ đáp trả trong cuộc chiến thương mại đang leo thang.
“Trong loại môi trường như thế này, bạn phải nghĩ đến kịch bản tồi tệ nhất”, ông nói.
Theo CNBC, Apple vẫn có khả năng được miễn trừ thuế giống như trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Tuy nhiên, nếu không thể tái diễn điều này, hoạt động kinh doanh của hãng sẽ đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Về cơ bản, gần như toàn bộ quá trình sản xuất của Apple hiện diễn ra tại các quốc gia và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và Việt Nam — theo hồ sơ tài chính nộp hồi tháng 11/2024. Apple cũng cảnh báo rằng thuế quan có thể tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh, khiến giá bán tăng cao và thậm chí buộc hãng phải ngừng cung cấp một số sản phẩm.
“Tác động sẽ đặc biệt nghiêm trọng nếu các biện pháp hạn chế được áp dụng đối với những quốc gia và khu vực mà Apple đang thu về phần lớn doanh thu và/hoặc phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quan trọng,” hãng cho biết trong báo cáo.
Về phía mình, ông Trump bảo vệ các chính sách thuế quan, cho rằng đây là biện pháp cần thiết để đưa sản xuất quay trở lại Mỹ. Khi công bố loạt thuế mới, ông thậm chí còn nhắc đích danh Apple: “Họ sẽ xây nhà máy ở đây.” Hiện tại, Apple có sản xuất dòng máy tính Mac Pro tại bang Texas, song khâu lắp ráp cuối cùng vẫn diễn ra ở nước ngoài.
Apple, dưới sự điều hành của CEO Tim Cook, đã công bố kế hoạch đầu tư 500 tỷ USD vào thị trường Mỹ — bao gồm việc mua sắm linh kiện và chip từ các nhà cung ứng nội địa. Tuy nhiên, hãng vẫn không cam kết sản xuất hàng loạt tại Mỹ, một lập trường đã được duy trì từ lâu. Từ năm 2011, cố CEO Steve Jobs từng khẳng định với Tổng thống Barack Obama rằng “việc làm sẽ không quay trở lại” khi được hỏi liệu Apple có đưa dây chuyền sản xuất iPhone về Mỹ hay không.
Giới phân tích đồng tình rằng việc chuyển chuỗi cung ứng về Mỹ là cực kỳ tốn kém. Chuyên gia Dan Ives ước tính, để dịch chuyển chỉ 10% chuỗi cung ứng từ châu Á sang Mỹ, Apple sẽ phải mất ít nhất 3 năm và tiêu tốn khoảng 30 tỷ USD, chưa kể các gián đoạn nghiêm trọng trong toàn bộ quá trình.
Các nhà đầu tư hiện đang chờ đợi câu trả lời rõ ràng về mức độ ảnh hưởng của chính sách thuế quan mới đối với kết quả kinh doanh của Apple. Trước đây, một số nhà phân tích từng dự đoán tác động sẽ không đáng kể, dựa trên giả định Apple có thể linh hoạt chuyển sang các địa điểm sản xuất thứ cấp để né thuế nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc. Tuy nhiên, với diễn biến mới từ chính sách “thuế đối ứng” mà ông Trump công bố, những giả định này đang dần mất hiệu lực.
(Theo CNBC, Bloomberg)
iPhone, xe hơi có thể đắt hơn vì thuế đối ứng của ông Trump
Apple ‘oằn mình’ trước thuế quan mới của ông Donald Trump
