Vừa qua có rất nhiều video được đăng tải trên mạng xã hội về việc nhiều chủ xe vô tình hay cố ý đã đỗ xe trước cửa nhà dân, văn phòng làm việc, nơi công cộng… gây bức xúc cho nhiều gia đình gặp phải tình huống này.
Hậu quả của các vụ việc này là nhiều chủ xe đã phải nhận những kết cục không mấy vui vẻ: Xe bị sơn bẩn, bị xước sơn và thậm chí là bị đập phá gây hư hỏng nặng…
Mới đây nhất là hình ảnh một chiếc xe 7 chỗ Toyota Fortuner màu đen đỗ trong một con ngõ (không xác định rõ địa điểm). Sau đó, chiếc xe này đã bị một người đàn ông mặc áo vàng đi từ trong nhà ra, cầm theo thanh gỗ và đập tới tấp vào phía đuôi xe, gương chiếu hậu, sườn xe.
Video này ngay sau khi được chia sẻ trên mạng đã lan truyền rộng rãi và gây nhiều tranh cãi, ý kiến trái chiều nhau: Bài học cho người đi xe khi đỗ không chú ý; Không biết chủ xe có đỗ sai hay hiềm khích gì mà bị như vậy, nhưng phá tài sản của người khác là không ổn; Dù đỗ sai thì cũng không nên có hành động đập phá xe như vậy…
Để làm rõ hơn việc đúng sai về hành động đập phá xe của người đàn ông trong video, VOV đã liên hệ với luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh thông luật.
Theo luật sư Diệp Năng Bình, Luật Giao thông đường bộ 2008 có quy định rất cụ thể về việc dừng, đỗ xe trên đường bộ.
Cụ thể, Khoản 4 Điều 18 nêu rõ, người điều khiển phương tiện không được dừng xe, đỗ xe trong các trường hợp: Bên trái đường một chiều; trên các đoạn đường cong và gần đầu dốc tầm nhìn bị che khuất; trên cầu, gầm cầu vượt; song song với một xe khác đang dừng, đỗ; trên phần đường dành cho người đi bộ qua đường; nơi đường giao nhau và trong phạm vi 5 mét tính từ mép đường giao nhau; nơi dừng của xe buýt; trước cổng và trong phạm vi 5m hai bên cổng trụ sở cơ quan, tổ chức; tại nơi phần đường có bề rộng chỉ đủ cho một làn xe; trong phạm vi an toàn của đường sắt; che khuất biển báo hiệu đường bộ.
Điều 19 của luật này còn quy định, khi dừng xe, đỗ xe trên đường phố, người điều khiển phương tiện phải cho xe dừng, đỗ sát theo lề đường, hè phố phía bên phải theo chiều đi của mình; bánh xe gần nhất không được cách xa lề đường, hè phố quá 0,25 m và không gây cản trở, nguy hiểm cho giao thông. Trường hợp đường phố hẹp, phải dừng xe, đỗ xe ở vị trí cách ô tô đang đỗ bên kia đường tối thiểu 20 m. Bên cạnh đó, lái xe không được dừng xe, đỗ xe trên đường xe điện, trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước. Không được để phương tiện giao thông ở lòng đường, hè phố trái quy định.
Người dân hoàn toàn có quyền dừng, đỗ xe ở những nơi không có biển cấm, và không vi phạm quy định về nguyên tắc đỗ xe theo Luật giao thông đường bộ.
Luật sư Diệp Năng Bình cũng nhấn mạnh: “Thực tế, không chỉ ở nước ta, nhiều quốc gia phát triển khác trên thế giới cũng cho phép tài xế đỗ xe trước cửa nhà người khác. Chủ nhà mặt tiền đóng thuế đất để được mua quyền sử dụng đất và nhà nước giao đất cho họ được sử dụng trong ranh giới quy định trên giấy tờ, sổ đỏ.
Điều đó đồng nghĩa với việc không ai cho phép họ tự coi không gian phía trước nhà (vỉa hè, lề đường) là của riêng họ. Việc đỗ xe chỉ có thể bị xem là xâm phạm đến quyền lợi của chủ nhà mặt tiền, khi nó thật sự cản trở khả năng ra vào, khiến hoạt động sống thường ngày của chủ nhà bị kiềm tỏa. Còn nếu, nó chỉ gây ảnh hưởng một phần (không bịt kín lối ra vào), thì phải xử lý dựa trên tinh thần dung hòa lợi ích đôi bên.
Trong trường hợp không tìm được tiếng nói chung, sẽ chỉ có một giải pháp duy nhất, đó là thông báo sự việc lên cơ quan công an địa phương, cảnh sát giao thông khu vực để được giải quyết. Người dân chỉ có quyền đối với phần đất theo ranh giới nhà mình. Còn hành lang đường bộ, vỉa hè, lòng đường là tài sản công cộng do nhà nước quản lý, không ai được phép chiếm dụng làm của riêng, và tài xế hoàn toàn có quyền dừng đỗ theo đúng quy định”.
Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi cố ý làm hư hỏng tài sản người khác
Cũng theo luật sư Diệp Năng Bình, hành vi tạt sơn, vẽ bậy lên ô tô người khác; có thể bị truy cứu hình sự về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác hoặc bị xử phạt hành chính. Hủy hoại (hay phá hoại) tài sản của người khác là hành vi làm cho tài sản bị mất đi giá trị sử dụng; hoặc làm giảm đáng kể giá trị sử dụng của tài sản đó.
Đối với hành vi xịt sơn, vẽ bậy, cào xước lên xe hay tài sản của người khác; thì tùy vào mức độ thiệt hại sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự, hành chính và bồi thường thiệt hại dân sự.
Theo đó, đối với hành vi xịt sơn, vẽ bậy, cào xước lên xe hay tài sản của người khác; thì tùy vào mức độ thiệt hại sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự, hành chính và bồi thường thiệt hại dân sự: Ngày 31/12/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 144/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1/1/2022.
Trong Nghị định số 144/2021/NĐ-CP có các quy định mới về xử phạt hành chính đối với hành vi hủy hoại tài sản người khác, cụ thể như sau:
1. Mức phạt hành chính người gây thiệt hại đến tài sản người khác Theo Điều 15 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, người có hành vi gây thiệt hại đến tài sản của người khác sẽ bị phạt hành chính theo quy định sau đây:
- Phạt tiền từ 3 – 5 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây: Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP;..
- Hình thức xử phạt bổ sung: Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu. Người hủy hoại tài sản của người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Không chỉ ở nước ta, nhiều quốc gia phát triển khác trên thế giới cũng cho phép tài xế đỗ xe trước cửa nhà người khác.
Ngoài ra, căn cứ Điều 178 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), mức phạt đối với Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác quy định thành 4 khung hình phạt như sau:
- Khung 1: Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác trị giá từ 2 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10 – 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm: Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm; Đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; Tài sản là di vật, cổ vật.
- Khung 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 - 7 năm: Có tổ chức; Gây thiệt hại cho tài sản trị giá từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng; Tài sản là bảo vật quốc gia; Dùng chất nguy hiểm về cháy, nổ hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác; Để che giấu tội phạm khác; Vì lý do công vụ của người bị hại; Tái phạm nguy hiểm.
