Khu Hố Đình (xã Hoàng Hoa Thám, TP Chí Linh, Hải Dương) những ngày tháng 10, tháng 11 luôn ồn ào, náo nhiệt bởi tiếng bước chân người giẫm lên từng cành cây, vạt lá khô, hay tiếng nói cười, chào hỏi nhau của những người phụ nữ và cả tiếng hạt dẻ chín thi nhau rơi xuống đất. Rừng dẻ chín được bao lâu cũng là chừng ấy thời gian những người phụ nữ nơi đây gắn bó với công việc nhặt hạt dẻ.
Hạt dẻ như một sản vật mà thiên nhiên ban tặng cho người dân nơi đây. Khi chín, hạt dẻ rơi xuống đất có màu nâu đen, một số hạt còn nằm trong lớp vỏ đầy gai. Những người dân ở đây cho biết, vào ngày mưa to, gió lớn, hạt dẻ rụng càng nhiều.
"Hanh hao như những ngày này, hạt dẻ ít rụng hơn", vừa nhanh tay nhặt hạt dẻ, một người phụ nữ ở phường Bến Tắm (TP Chí Linh) vừa chia sẻ với PV chút kinh nghiệm đi rừng nhặt hạt dẻ.
Chuẩn bị trang phục kín đáo để tránh muỗi, kèm chút đồ ăn nhẹ, người phụ nữ này đi vào rừng từ 7h sáng. Năm nay, hạt dẻ nhỏ nên trung bình mỗi ngày bà nhặt được chừng 11-12 kg, hôm nhiều được khoảng 15 kg.
Khu đập Hố Đình từ lâu được biết đến là vùng dẻ thuần loài nguyên sinh lớn nhất vùng đất Chí Linh. Càng đi sâu vào bên trong, PV càng bắt gặp nhiều phụ nữ đang cặm cụi tìm nhặt hạt dẻ trên mặt đất.
Tạm gác lại những buổi trồng hành, tưới rau..., bà Nguyễn Thị Hà cũng lặn lội vào rừng sâu kiếm mỗi ngày khoảng 300 nghìn đồng, thu nhập không quá cao nhưng cũng hơn những ngày làm ruộng. Chọn cho mình được gốc cây có nhiều hạt dẻ to rụng xuống, bà Hà bảo: "Năm nay hạt dẻ bé, tôi may mắn tìm được gốc cây này có nhiều hạt nhỉnh hơn chút".
Để hạn chế bị lớp vỏ đầy gai của hạt dẻ đâm vào tay, bà Hà đeo lớp găng tay dày khi đi nhặt hạt dẻ.
Hành trang đi cùng với bà còn là chiếc bao được chế có dây đeo. Mỗi lần nhặt lưng rổ, bà lại làm sạch rồi đổ vào bao. Đến trưa, người phụ nữ trung niên ấy vẫn cần mẫn, chắt chiu từng hạt dẻ rơi vãi dưới gốc cây.
Có thâm niên đi săn hạt dẻ, bà Phạm Thị Thịnh (ở TP Chí Linh) không áo mũ kín bưng, tay cũng chẳng đeo gang... nhưng gai hạt dẻ lại chẳng thể làm bà bị thương. Năm nào khi mùa dẻ chín, cánh rừng ở Chí Linh cũng in hằn vết chân của bà.
"Tôi đi nhặt hạt dẻ từ ngày còn con gái, thời gian lâu lắm rồi nên chẳng nhớ là bao nhiêu năm. Có tuổi, mắt cũng mờ nên không thể nhặt nhanh bằng nhiều người. Mỗi ngày tôi chỉ nhặt được 11-12 kg, người nào nhặt nhanh có thể được tới 30 kg mỗi ngày. Khoảng 16h, chúng tôi trở ra ngoài. Khi hạt dẻ về tới nhà sẽ có thương lái tới thu mua. Giá khởi điểm là 35 nghìn đồng/kg nhưng thời điểm này chỉ còn 32 nghìn đồng/kg. Năm nào được mùa, kết thúc vụ, có người kiếm được 20-30 triệu đồng", bà Thịnh nói.
Những hôm trời mưa lâm thâm, những người phụ nữ vẫn không từ bỏ công việc. Họ mong muốn rừng xanh sẽ luôn ưu ái, cho họ những mùa dẻ bội thu để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống gia đình.
