Ngày 13/1, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng trong năm 2023. Đáng chú ý, khác với 3 năm trước, NHNN không còn yêu cầu các ngân hàng không chia cổ tức bằng tiền mặt. Thay vào đó, cơ quan này chỉ khuyến khích các nhà băng trả cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ, nâng cao năng lực tài chính và khả năng cấp tín dụng cho nền kinh tế, ổn định mặt bằng lãi suất thị trường.
Hình thức chia cổ tức bằng tiền mặt bắt đầu bị NHNN thắt chặt từ năm 2020 nhằm dành nguồn lực xử lý các khoản nợ xấu, trái phiếu VAMC và phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất cho vay hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Ngoại lệ duy nhất đối với việc trả cổ tức tiền mặt là đối với các ngân hàng quốc doanh (Vietcombank, BIDV, VietinBank) do yêu cầu từ Kho bạc Nhà nước.
Trong bối cảnh dịch bệnh đã qua đi, nền kinh tế cũng như sức khỏe doanh nghiệp đang hồi phục trở lại, NHNN cũng không còn mạnh tay siết chặt việc chia cổ tức của các ngân hàng. Trên cơ sở đó, một số ngân hàng đang tiến hành các thủ tục cần thiết hoặc có kế hoạch chi trả cổ tức bằng tiền mặt cho cổ đông trong năm nay
HĐQT VIB mới đây đã thông qua phương án tạm ứng cổ tức năm 2022 bằng tiền mặt với tỷ lệ 10%, tương ứng số tiền tạm ứng gần 2.108 tỷ đồng. Thời gian thực hiện chi trả tạm ứng cổ tức dự kiến ngày 3/3/2023. Ngày chốt danh sách cổ đông để nhận tạm ứng cổ tức là ngày 10/2.
Nguồn vốn sử dụng để chia cổ tức là lợi nhuận chưa phân phối, gồm lợi nhuận để lại từ các năm trước chưa sử dụng là 565 tỷ đồng và lợi nhuận thuần lũy kế 3 quý đầu năm 2022 là 1.542,67 tỷ đồng.
Theo Nghị quyết ĐHCĐ, dựa trên dự phóng lợi nhuận sau thuế cả năm 2022 là 8.400 tỷ, VIB có thể chia cổ tức tiền mặt lên đến 28%.
Nói về việc tái khởi động hình thức phân phối lợi nhuận này, lãnh đạo VIB cho biết, trong 3 năm gần đây, xuất phát từ tình hình tiềm ẩn rủi ro do dịch bệnh Covid-19, NHNN đã yêu cầu các ngân hàng không chia cổ tức bằng tiền mặt. Tuy nhiên, VIB dự báo sang năm 2023, NHNN sẽ không tiếp tục thực hiện mệnh lệnh hành chính này với tất cả TCTD, mà có thể chấp thuận cho những TCTD được xếp loại cao theo Thông tư 52/2018 được chia cổ tức bằng tiền mặt.
“Liên tục trong 3 năm qua, theo yêu cầu của NHNN, VIB đã không chi cổ tức bằng tiền mặt, chỉ chia cổ tức bằng cổ phiếu. Do vậy, việc chia cổ tức bằng tiền mặt trong năm 2023 sẽ đáp ứng được nhu cầu và nguyện vọng chính đáng của các cổ đông ngân hàng’’, Lãnh đạo VIB cho biết.
Cùng với VIB, TPBank cũng vừa công bố tài liệu lấy kiến cổ đông bằng văn bản về việc chia cổ tức bằng tiền mặt trong năm 2023. Theo đó, ngân hàng dự kiến sẽ trả cổ tức 25% bằng tiền mặt, tương ứng 2.500 đồng/cp. Nguồn chi trả sẽ lấy từ lợi nhuận chưa phân phối còn đến năm 2021, sau khi trích lập các quỹ theo Báo cáo tài chính đã kiểm toán. Thời gian chi trả dự kiến quý I/2023.
Với gần 1,582 tỷ cổ phiếu đang lưu hành và không có cổ phiếu quỹ, ước tính TPBank sẽ chi khoảng 3.955 tỷ đồng để trả cổ tức cho cổ đông.
Ngoài VIB và TPBank thì VPBank và ACB cũng dự định chia cổ tức bằng tiền mặt trong năm 2023, song chưa tiến hành các thủ tục liên quan.
Cuối buổi đại hội cổ đông 2022, chủ tịch VPBank Ngô Chí Dũng đã gây bất ngờ cho các cổ đông còn nán lại họp đến phút chót bằng thông báo có kế hoạch chia cổ tức bằng tiền mặt: "Với nền tảng vốn đạt được vào cuối năm nay không những đủ cơ sở để đảm bảo cho tăng trưởng cao theo kế hoạch trong 5 năm tới, mà Hội đồng quản trị dự kiến từ năm sau sẽ trình Đại hội Cổ đông chia cổ tức bằng tiền mặt lên tới 30% lợi nhuận sau thuế hàng năm".
Nếu được NHNN chấp thuận, đây sẽ là lần đầu tiên VPBank tiến hành trả cổ tức đại trà bằng tiền mặt cho cổ đông hiện hữu kể từ khi lên sàn vào năm 2017. Trước đó, ngân hàng này mới chỉ trả cổ tức tiền mặt cho hơn 73 triệu cổ phần ưu đãi vào năm 2018 theo tỷ lệ 20%.
Trong kế hoạch phân phối lợi nhuận 2022 đã được đại hội cổ đông thông qua, ban lãnh đạo ACB cũng đề xuất phương án chia cổ tức 10% bằng tiền mặt (thực hiện trong năm 2023) bên cạnh 15% bằng cổ phiếu. Như vậy, sau 7 năm, cổ đông ACB mới có cơ hội nhận được cổ tức bằng tiền mặt.
Lần gần nhất ACB chi trả cổ tức bằng tiền mặt là vào năm 2015 với tỷ lệ 7% (cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu nhận được 700 đồng). Với gần 896 triệu cổ phần lưu hành khi đó, ACB khi đó đã chi hơn 627 tỷ đồng để trả cổ tức năm 2014.
Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, đã có 4 ngân hàng đang tiến hành các thủ tục cần thiết hoặc có kế hoạch chi trả cổ tức bằng tiền mặt cho cổ đông trong năm 2023. Điểm chung của các nhà băng này là đều có sức khỏe tài chính vững mạnh và khả năng tạo lợi nhuận đứng đầu nhóm ngân hàng cổ phần tư nhân.
