Trong vụ án Việt Á, bị can Nguyễn Văn Trịnh (cựu trợ lý Phó thủ tướng Chính phủ) bị VKSND Tối cao truy tố về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cáo trạng thể hiện năm 2020, Phan Quốc Việt, Chủ tịch Công ty Việt Á biến kết quả nghiên cứu test xét nghiệm COVID-19 của Học viện Quân y thành của Công ty Việt Á bằng cách đăng ký lưu hành sản phẩm. Doanh nghiệp này sau đó bán sản phẩm trên địa bàn cả nước với giá cao, gây thiệt hại hơn 1.200 tỉ đồng.
Để làm được những việc trên, Phan Quốc Việt được sự giúp đỡ của ông Nguyễn Văn Trịnh, khi đó là trợ lý Phó thủ tướng Chính phủ.
Bị can Phan Quốc Việt, Chủ tịch Công ty Việt Á
Khi đó, Bộ Y tế có văn bản 465 có nội dung ''phân công ông Nguyễn Trường Sơn (khi đó là Thứ trưởng Bộ Y tế - PV) chỉ đạo các cơ sở y tế trên cả nước liên hệ Công ty Phù Sa để mua sinh phẩm xét nghiệm".
Phan Quốc Việt thông qua bị can Nguyễn Huỳnh (thư ký của ông Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế) gặp và nhờ ông Trịnh giúp đỡ. Ông Trịnh đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn lấy file mềm văn bản 465, chỉnh sửa theo hướng bỏ nội dung Công ty Phù Sa, có lợi cho Công ty Việt Á trong việc tiêu thụ test xét nghiệm.
Ngoài ra, ông Trịnh còn hướng dẫn Phan Quốc Việt soạn công văn đề nghị cấp số đăng ký lưu hành khẩn cấp cho test xét nghiệm của Việt Á, gửi ông Trịnh kiểm duyệt nội dung trước khi gửi cho Bộ Y tế.
Đồng thời, ông Trịnh chỉ đạo Nguyễn Huỳnh kiểm tra và giới thiệu cho Việt đơn vị thuộc Bộ Y tế có chức năng kiểm định chất lượng sinh phẩm y tế để Việt liên hệ, thực hiện kiểm định chất lượng test xét nghiệm phục vụ lập hồ sơ xin cấp số đăng ký lưu hành.
Ngoài ra, Nguyễn Văn Trịnh còn can thiệp, tác động bị can Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Trang thiết bị và công trình y tế) hoàn thiện hồ sơ cấp số đăng ký lưu hành trình lãnh đạo Bộ Y tế ký quyết định trái với quy định tại Nghị định 169.
Cũng nhờ ông Trịnh tác động, bị can Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Kế hoạch tài chính giúp Công ty Việt Á được Bộ Y tế sử dụng nguồn tiền tài trợ từ các ngân hàng để thanh toán tiền mua 200,000 test xét nghiệm với đơn giá 470.000 đồng. Khi đó, đơn giá này đang bị Bộ Y tế kiểm tra, chưa có căn cứ để thanh toán.
Hành vi của ông Nguyễn Văn Trịnh đã giúp Công ty Việt Á biến test xét nghiệm thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm của công ty, được sản xuất, bán thương mại trái phép gây ra thiệt hại hơn 1.200 tỉ đồng trong vụ án, trong đó thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước là 402 tỉ đồng.
Quá trình giúp Công ty Việt Á trái quy định pháp luật, Nguyễn Văn Trịnh được Phan Quốc Việt cảm ơn hai lần với tổng số tiền 200.000 USD (tương đương hơn 4,5 tỉ đồng).
VKS xác định ông Trịnh do có động cơ vụ lợi và động cơ cá nhân đã lợi dụng chức vụ quyền hạn, cương vị công tác là trợ lý Phó thủ tướng Chính phủ để can thiệp, tác động trái pháp luật đến các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền, giúp Phan Quốc Việt xuyên suốt trong quá trình biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại thuộc sở hữu của Công ty Việt Á. Bị can đã giúp Công ty Việt Á sản xuất, bán thương mại với giá nâng khống trên phạm vi cả nước.